Bankalar kripto varlıklarının hayranı olacak

Piyasalar sonbahar mevsiminin sancılarından etkilenirken, önümüzdeki boğa sezonlarına katkı sağlayacak çok önemli gelişmeler de var. Örneğin, 238 yıllık geçmişiyle Amerika Birleşik Devletleri’nin en eski bankası olan Bank of New York Mellon, Salı günü kripto para saklama hizmeti sunacağını duyurdu. BNY Mellon, bu hizmeti sunan küresel sistemik öneme sahip 8 büyük ABD bankasından ilkidir. Aynı zamanda dünyanın en büyük saklama kuruluşu olan bankanın müşterilerinin sahip olduğu 46.7 trilyon dolarlık varlığa sahip.

BNY Mellon’dan gelen bu önemli hamle, şimdiye kadar ABD bankalarından kripto varlıkları hakkında duyduğumuz saldırgan ve aşağılayıcı ifadelerle çelişiyor. Bankaların kripto varlıklarına karşı tutumu neden değişiyor?

Her şeyden önce müşterilerin ilgisi bankaları bu alana yönlendiriyor. BNY Mellon Dijital Varlıklar ve Gelişmiş Çözümler Başkanı Michael Demissie, kripto para birimini “buzdağının görünen kısmı” olarak görüyor. Demissie’ye göre, token varlıkları en az gelişmiş alan olmasına rağmen çok umut veriyor. Yakın tarihli bir bankacılık anketi, kurumsal yatırımcıların yüzde 90’ından fazlasının kripto varlıklarına yatırım yapmak istediğini ortaya koydu.

Bununla birlikte, bankaların kripto varlıklarına artan sevgisinin ana nedenlerinden birinin merkez bankası kripto para birimleri veya kısaca CBDC’ler olduğuna inanıyorum. Neoklasik finansal sistemde bankalar paranın yüzde 90’ından fazlasını borç vererek üretirler. Merkez bankaları da niceliksel genişleme (QE) yöntemini kullanarak para üretir, ancak işlemin gerçekleşmesi için banka arabuluculuğu gerekir.

Merkez bankası niceliksel genişlemeyi gerçekleştirirken bankaların elindeki başta bono olmak üzere çeşitli varlıkları satın almakta ve karşılığında onlara yoktan var ettiği banka rezervlerini yani nakitleri vermektedir. Böylece merkez bankası para üretir. Ancak dijital merkez bankası para birimleri devreye girdiğinde merkez bankalarının fon yaratmak için aracı bankalara ihtiyacı kalmayacak!

Merkez bankaları kendi blok zincirleri üzerinde istedikleri kadar merkez bankası dijital para birimi üretebilecek ve programlanabilir şartlarda doğrudan istedikleri herkese dağıtabilecekler. Merkez bankaları ürettikleri merkez bankası paralarını herhangi bir banka hesabına ihtiyaç duymadan işletmelerin, kuruluşların ve hatta bireylerin blockchain adreslerine doğrudan gönderebilecekler.

Bankalar, kendilerini tamamen bozma potansiyeline sahip merkez bankası dijital para birimlerine karşı seslerini yükseltmeye başladı bile. 16 Haziran’da Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), dijital euro çıkarmanın göründüğü kadar iyi bir şey olmayabileceğine dair bankalar adına bir görüş bildirdi. JPMorgan Chase (JPM), Goldman Sachs (GS) ve KPMG gibi üyelerin hakim olduğu Uluslararası Finans Enstitüsü, CBDC’lerin finansal istikrarı tehdit edip edemeyeceği konusunda iyi araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde de durum aynıdır. Federal Rezerv, bankaların merkez bankası dijital para birimleri hakkındaki görüşlerini istedi. Gelen yanıtlara göre ABD bankaları, merkez bankası dijital para birimlerinin teşkil ettikleri risklere karşı yeterli fayda sağlamayacağını iddia ediyor. ABD bankaları bir kez daha merkez bankası dijital para birimlerinin finansal istikrarı tehlikeye atabileceğine inanıyor. Aslında çeviri şu şekildedir: “Finansal istikrarı yönetme gücümüzü elimizden almayın.”

Kısacası, blok zinciri teknolojisinin dayattığı personel ve kaynak kullanımını ciddi şekilde azaltacak yeni iş modellerinin baskısı altındaki bankalar, dijital merkez bankası para birimleriyle uğraşmak zorunda kalacak. Bu nedenle, bankaların özellikle genç müşterilerinin talepleri ile merkez bankası dijital para birimlerine karşı daha düşmanca davranmalarına ve merkez bankası dijital para birimlerine alternatif olarak kripto varlıklarını destekleyen bir duruş benimsemelerine şahsen şaşırmam.